İnsanların hak ve özgürlükleri en temel insani erdemlerdir. İnsanın tabi hakları başkalarının memnuniyetine göre yaşamak zorunda olmadığı ve herkesin kendi hürriyetinin savunucusu olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda inanç ve ifade özgürlüğü de bireylerin en doğal haklarındandır. 17. yüzyılın önemli düşünürlerinden ve felsefe tarihinin düşünce özgürlüğünü savunan öncülerinden biri olan Spinoza (1951), din özgürlüğünü, insanların nerede yaşarlarsa yaşasınlar, hangi devletin vatandaşı olurlarsa olsunlar, asla vazgeçemeyecekleri bir hak olarak gördüğünü ifade etmiştir. Bir başka deyişle, inanç hürriyeti kimsenin müdahale etmemesi gereken temel bir insan hakkı olarak tanımlanmaktadır (Spinoza, 1951: 299; akt. Arıcan, 2000). Farklı görüşleri nedeniyle mensubu olduğu dini gruptan aforoz edilen ve bir başka baskıyı da Engizisyon altında yaşayan Spinoza, her toplumda dini inanç hürriyetinin olması gereğinin altını çizer.

Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan

2021, Anadolu’da Türkçenin büyük edebî başlangıcını yapan Yûnus Emre’nin vefatının 700. senesi dolayısıyla “Yûnus Emre ve Türkçe Yılı” olarak ilan edilmişti. “Türkçe yılı”nda dilimizin bugün içinde bulunduğu durumu tespit, değerlendirme ve dil meselelerinin çözümleri üzerinde düşünmek için geniş katılımlı istişareye ihtiyaç olduğu dikkate alınarak bir dil şûrası toplanmasına karar verildi. Türkçe Şûrası Türkiye Yazarlar Birliği, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi ve Yunus Emre Enstitüsü’nün müşterek faaliyeti olarak düzenlendi. Daha önce düzenlenen “kurultay”ların danışma, istişare, müşavere değil, belli görüşlerin kabul ettirilmesine yönelik olduğu dikkate alınarak, faaliyet “Türkçe Şûrası” olarak adlandırıldı. Türkçe Şûrası’nda konuyla ilgili kişiler, kurum temsilcileri bir araya getirilmekle kalınmadı; dilciler, edebiyatçılar, felsefeciler, hukukçular, eğitimciler ve Şûra’da ele alınan konularla ilgili ilim ve fikir adamlarının katılmasıyla kapsamlı bir danışma toplantısı yapıldı. Türkçe Şûrası böylelikle dilimizin gücünü, imkânlarını anlama ve dil varlığımızın geliştirilerek sürdürülmesi üzerinde düşünmeye vesile oldu.

Türkiye    Cumhuriyeti’nin    kuruluşuyla    birlikte    ülkemizin    her    alanında    olduğu    gibi    sosyal    bilimler    alanında    da    kayda    değer    gelişmeler    ve    değişmeler    meydana    gelmiştir.    Köklü    geçmişten    gelen    birikim    türlü    açılardan    değerlendirilirmiştir.    Bunun    yanı    sıra    çağın    gereklerine    uygun    yeni    disiplinler    de    ortaya    çıkmıştır.    Bu    süreçte    geleneksel    ve    modern    yöntemler    bir    arada    kullanılmış,    geçmişle    geleceği    buluşturan    yenilikçi    uygulamalar    sergilenmiştir.    Ankara    Sosyal    Bilimler    Üniversitesi,    Sosyal    ve    Beşeri    Bilimler    Fakültesi    olarak    Cumhuriyetin    100.    yılında    sosyal    bilimlerin    asırlık    serüveninde    yaşanan    değişimleri    ele    almak    amacıyla    19-21    Ekim    2023    tarihleri    arasında “Cumhuriyetin 100. Yılında Sosyal Bilimler: Süreklilik ve Dönüşüm”    başlıklı    bir    ulusal    sempozyum    yapılmıştır.    Sempozyum    bilim    kurulu,    bu    bilgi    şöleninde    bildiri    sunmak    için    yapılan    başvuruları    değerlendirmiş    ve    bağlama    uygun    olanları    kabul    etmiştir.    Bu    sempozyumda    eğitim,    felsefe,    sosyoloji,    tarih,    Türk    dili    ve    edebiyatı,    uluslararası    ilişkiler,    yeni    medya    başta    olmak    üzere    sosyal    bilimlerin    pek    çok    alanında    süreç    içinde    yaşanan    değişim    ve    dönüşüm    ele    alınmıştır.    Böylelikle    bu    alandaki    farklı    disiplinlerin    dünden    bugüne    geldiği    nokta    ele    alınmış,    sosyal    bilimlerin    konusu/malzemesi,    araştırma    soruları    ve    yöntemlerinde    kat    edilen    aşama    bütüncül    bir    bakış    açısıyla    değerlendirilmiştir.    Bu    kitapta    sempozyum    açış    konuşmaları,    bildiriler    ve    değerlendirme    metni    yer    almaktadır.    Bildirilerin    yayımlanmasıyla    sosyal    bilimlerin    çeşitli    alanlarında    gerçekleşen    değişim    ve    süregelen    yaklaşımlara    dair    yapılan    tespitler    bir    arada    yer    almaktadır.    Bildiri    kitabının    sosyal    bilimler    alanına    faydalı    olmasını    temenni    ederiz.    Bu    sempozyumu    hazırlık    sürecinden    itibaren    destekleyen    ASBÜ    Rektörü    Sayın    Prof.    Dr.    Musa    Kazım    ARICAN’a    ve    Rektör    Yardımcısı/ SBBF    Dekanı    Sayın    Prof.    Dr.    Münire    Kevser    BAŞ’a    şükranlarımızı    sunarız.    Bu    etkinliğin    gerçekleştirilmesi    için    değerli    katkılarda    bulunan  sempozyum    düzenleme    kuruluna,    bilim    kuruluna,    yürütme    kuruluna,    ASBÜ    idari    personeline    ve    bildirilerinin    basılı    kitap    olarak    yayımlanmasını    sağlayan    Kültür    ve    Turizm    Bakanlığı    Telif    Hakları    Genel    Müdürlüğüne    teşekkür    ederiz.  

 Dr. Bilal GÜZEL

Dinler Tarihi’nin kullandığı farklı yöntemler ve incelediği çeşitli konular yeniliğe açıklığına ve ihtiyaç odaklı oluşuna işaret eder. Tarih, Arkeoloji, Antropoloji gibi disiplinlerin yanı sıra Tefsir ’den Hadis’e Din Felsefesinden Din Psikolojisi’ne ve pek çok alana katkı verici özelliğiyle ön plana çıkar. Bu minvalde geliştikçe gençleşen ve dinamikleşen Dinler Tarihi hem akademik hem de genel okuyucular nezdinde dikkatleri daha fazla çeker. İlahiyat Fakültesi mezunu olsun veya olmasın pek çok alandan araştırmacının ilgisinin söz konusu olması ve Dinler Tarihi alanında lisansüstü çalışmalar yapanların sayılarındaki gözle görülür artışlar ve ortaya çıkan nitelikli çalışmalar bunun açık göstergelerindendir. Bu itibarla Dinler Tarihi alanının Türkiye’de yakaladığı ivmeye katkı sunmak ve gelişimine destek olmak amacıyla genç araştırmacılarla alanda çalışmalarıyla bilinen akademisyenleri bir araya getirmek suretiyle bilgi ve tecrübe aktarımını sağlamak hedeflenmiştir. Böylelikle genç araştırmacıların yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sunma ve tanıtma imkânı sağlanarak çalıştıkları ve ilgi duydukları alanları hocaları ile istişare ederek daha verimli çalışmaların ortaya çıkması beklenmektedir. Ayrıca konuşmacı ve oturum başkanı olarak davet edilen hocaların öğrencilerin sunumlarını yakından takip ederek görüş ve yorumlarıyla genç araştırmacıları destek ve katkılarıyla teşvik edecekleri düşünülmektedir. Böylece alanda ilk olan bu organizasyonu kendi ölçeğinde “Dinler Tarihi Şöleni” olarak nitelendirmek mümkün olabilecektir. Bu kitapta otuz üç araştırmacının birbirinden değerli ve emek mahsulü bildirileri yer almaktadır. Bu vesileyle Sempozyum Düzenleme Kurulu üyelerine, bilim kuruluna ve desteğini esirgemeyen danışma kurulunun doğal üyeleri olan Türkiye’deki Dinler Tarihi akademisyenlerine teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca katkıları nedeniyle Yunus Emre Enstitüsü’ne, Milel Nihal Derneği ile Türkiye Dinler Tarihi Derneği’ne de müteşekkiriz.

  Prof. Dr. Ali Osman KURT

 Düzenleme Kurulu Başkanı